BAYRAM BÖLÜMLERÝ

Bölüm: 382

Ø bayram namazýna yürüyerek gitmek

530- Ali b. ebî Tâlib (r.a.)’den rivâyet edildiðine göre, þöyle demiþtir: “Bayram namazýna yürüyerek gitmek ve namaza çýkmadan bir þeyler yemek sünnettendir.” (Buhari, Iydeyn: 7)

ž Tirmîzî: Bu hadis hasendir. Pek çok ilim adamý bu hadisle amel etmekte olup bayram namazlarýna yürüyerek çýkmayý, Ramazan bayramýna çýkmadan bir þeyler yemeyi müstehab görmüþlerdir.

Tirmîzî: Özür sahibi olan kimsenin binitle çýkmasýnda bir sakýnca yoktur.

Bölüm: 383

Ø bayram namazý hutbeden önce kýlýnýr

531- Ýbn Ömer (r.a.)’den rivâyete göre, þöyle demiþtir: “Rasûlullah (s.a.v.), Ebû Bekir ve Ömer, Ramazan ve Kurban bayramý namazlarýný hutbeden önce kýlarlar sonra hutbe okurlardý.” (Buhârî, Iydeyn: 8; Nesâî, Iydeyn: 14)

ž Bu konuda Câbir ve Ýbn Abbâs’tan da hadis rivâyet edilmiþtir.

Tirmîzî: Ýbn Ömer hadisi hasen sahihtir.

Peygamber (s.a.v.)’in ashabýndan ve daha sonraki dönemlerden pek çok ilim adamlarý bu hadise göre amel etmiþler olup, Bayram namazlarýnda hutbe namazdan sonradýr, demiþlerdir. Namazdan önce ilk hutbe okuyanýn, Mervan b. Hakem olduðu söylenir.

Bölüm: 384

Ø bayram namazlarý için ezan ve kamet okunmaz

532- Câbir b. Semure (r.a.)’den rivâyete göre, dedi ki: “Rasûlullah (s.a.v.) ile beraber ne bir sefer ne iki sefer pek çok kere ezansýz ve kametsiz olarak kýldým.” (Muvatta, Iydeyn: 1; Nesâî, Iydeyn: 7)

ž Tirmîzî:Bu konuda Câbir b. Abdillah ve Ýbn Abbâs’tan da hadis rivâyet edilmiþtir.

Tirmîzî: Câbir b. Semure hadisi hasen sahihtir. Rasûlullah (s.a.v.)’in ashabýndan ve baþkalarýndan pek çok ilim adamý bu görüþte olup, Bayram namazlarýnda ve nafile namazlarda ezan ve kamet olmadýðýný söylerler.

Bölüm: 385

Ø bayram namazýnda okunan sûreler

533- Numân b. Beþîr (r.a.)’den rivâyete göre, þöyle demiþtir: “Rasûlullah (s.a.v.) Ramazan ve Kurban bayramlarýyla Cuma’da A’la sûresi ile Gaþiye sûresini okurdu. Bazen Cuma ile Bayram günleri ayný güne tesadüf ederdi de yine ayný sûreleri okurdu.” (Nesâî, Iydeyn: 12)

ž Tirmîzî: Bu konuda Ebû Vakîd el Leysî, Semure b. Cündüp ve Ýbn Abbâs’tan da hadis rivâyet edilmiþtir.

Tirmîzî: Numân b. Beþîr hadisi hasen sahihtir.

Sûfyân es Sevrî ve Misâr, Ýbrahim b. Muhammed b. el Münteþir’den bu þekilde, Ebû Avâne’nin rivâyeti gibi rivâyet ettiler.

Sûfyân b. Uyeyne rivâyeti ihtilaflýdýr. Bir rivâyet þekli þöyledir; Ýbrahim b. Muhammed b. el Münteþir babasýndan, Habib b. Sâlim ve babasýndan ve Numân b. Beþîr’den gelmiþtir. Halbuki Habib b. Sâlim’in babasýndan rivâyeti bilinmiyor. Habîb b. Salim, Numân b. Beþîr azâdlý kölesidir.

Numân b. Beþîr’den bir çok hadis rivâyet etmiþtir. Ýbn Uyeyne yoluyla Ýbrahim b. Muhammed b. el Münteþir’den onlarýn rivâyetine benzer bir rivâyet edilmiþtir ki þöyledir: Peygamber (s.a.v.) Ramazan ve Kurban bayramlarýnda Kaf sûresi ve Kamer sûresini okurdu. Þâfii de ayný görüþtedir.

534- Ubeydullah b. Abdullah b. Utbe (r.a.)’den rivâyet edildiðine göre: “Ömer b. Hattâb, Ebû Vakîd el Leysî’ye Rasûlullah (s.a.v.) Ramazan ve Kurban bayramlarýnda ne okurdu? diye sordu da o da dedi ki: Kaf ve kamer sûrelerini okurdu.” (Nesâî, Salat-ül Iydeyn: 12; Ebû Dâvûd, Salat: 243)

ž Bu hadis hasen sahihtir.

535- Hennâd, Sûfyân b. Uyeyne ve Damre b. Saîd (r.anhüm)’den ayný senedle bu hadisin benzerini aktardý.

ž Tirmîzî: Ebû Vakîd el Leysî’nin ismi, Hâris b. Avf’týr.

Bölüm: 386

Ø bayram namazlarýndaki fazla tekbîrler

536- Kesir b. Abdillah (r.a.)’ýn babasýndan ve dedesinden rivâyete göre: “Rasûlullah (s.a.v.), Ramazan ve Kurban bayramlarýnýn namazlarýnda ilk rek’atta okumadan önce yedi diðer rek’atta okumadan önce beþ tekbîr alýrdý.” (Ebû Dâvûd, Salat: 242; Muvatta, Iydeyn: 4)

ž Tirmîzî: Bu konuda Âiþe, Ýbn Ömer ve Abdullah b. Amr’dan da hadis rivâyet edilmiþtir.

Tirmîzî: Kesir’in dedesinden rivâyet edilen bu hadis hasendir. Bu hadis bu konuda Rasûlullah (s.a.v.)’den rivâyet edilen hadislerin en güzelidir.

Kesir’in dedesinin adý; Amr b. Avf el Müzenî’dir. Sahabe ve diðer dönemlerin bazý ilim adamlarý bu hadise göre amel etmiþlerdir.

Ebû Hüreyre’nin Medîne’de bu þekilde namaz kýldýðý rivâyet edilmiþtir. Medînelilerin görüþü de böyledir. Mâlik b. Enes, Þâfii, Ahmed ve Ýshâk’ta bunlardandýr.

Abdullah b. Mes’ûd’tan bayram namazýndaki tekbîrler konusunda þöyle dediði rivâyet ediliyor. “Bayram namazlarýndaki fazla tekbîr sayýsý dokuzdur; Birinci rek’atta okumadan önce beþ tekbîr ikinci rek’atta okumayla baþlayýp rükû’ tekbîriyle birlikte dört tekbîr alýnýr.” Peygamber (s.a.v.)’in ashabýndan pek çok kiþiden benzeri rivâyetler vardýr, Küfeliler ve Sûfyân es Sevrî de ayný görüþtedir.

Bölüm: 387

Ø bayram namazýndan önce ve sonra kýlýnan nafile namaz yoktur

537- Adiyy b. Sabit (r.a.)’den rivâyet edildiðine göre, þöyle demiþtir: “Saîd b. Cübeyr’den iþittiðime göre Ýbn Abbâs’tan naklederek þöyle demiþti: Rasûlullah (s.a.v.) Ramazan bayramýnda namazgaha çýkarak iki rek’at bayram namazý kýldý, bayram namazýnýn öncesinde ve sonrasýnda hiç namaz kýlmadý.” (Muvatta, Iydeyn: 5; Ebû Dâvûd, Salat: 247)

ž Tirmîzî: Bu konuda Abdullah b. Ömer, Abdullah b. Amr ve Ebû Saîd’den de hadis rivâyet edilmiþtir.

Tirmîzî: Ýbn Abbâs hadisi hasen sahihtir. Rasûlullah (s.a.v.)’in ashabýndan ve baþka ilim adamlarý bu görüþtedirler. Þâfii, Ahmed ve Ýshâk bunlardandýr. Bazý ilim adamlarý ise bayram namazýndan önce ve sonra namaz kýlýnabileceði görüþündedir.

Birinci görüþ daha sahihtir.

538- Ýbn Ömer (r.a.)’den rivâyet edilmiþtir: “Ýbn Ömer bayram günü namazgaha çýktý. Bayram namazýnýn ne öncesinde ne de sonrasýnda namaz kýlmadý ve Rasûlullah (s.a.v.)’in de böyle yaptýðýný hatýrlattý.” (Muvatta, Salatül Iydeyn: 5; Ebû Dâvûd, Salat: 247)

ž Bu hadis hasen sahihtir.

Bölüm: 388

Ø kadýnlarýn bayram namazlarýna gitmeleri

539- Ümmü Atýyye (r.anha)’dan rivâyet edildiðine göre: Rasûlullah (s.a.v.), bakire, genç kýz, örtünme çaðýna gelmiþ kýz çocuklarýyla hayýzlý kadýnlarý bayram namazýna çýkarýrdý. Hayýz halindeki kadýnlar namaz kýlýnacak yerden uzak durur ve sadece Müslümanlarýn dualarýna katýlmýþ olurlardý. Kadýnlardan biri: “Ey Allah’ýn Rasûlü, kadýnýn tüm vücudunu örtecek dýþ elbise yoksa” deyince þöyle buyurdular: “Eðer katýlacaksa bir kardeþinden ödünç alsýn.” (Ebû Dâvûd, Salat: 238; Nesâî, Iydeyn: 3)

540- Ahmed b. Menî’, Hüþeym, Hiþâm b. Hassân, Hafsa binti Sirîn ve Ümmü Atýyye (r.anhüm)’den bu hadisin bir benzerini rivâyet etmiþtir.

ž Tirmîzî: Bu konuda Ýbn Abbâs ve Câbir’den de hadis rivâyet edilmiþtir.

Tirmîzî: Ümmü Atýyye hadisi hasen sahihtir.

Bazý ilim adamlarý bu hadisle amel ederek kadýnlarýn bayram namazlarýna çýkmalarýna izin vermiþler, bir kýsmý da hoþ karþýlamamýþlardýr. Abdullah b. Mübarekten þöyle dediði rivâyet edilmiþtir: “Kadýnlarýn bugün için bayram namazlarýna çýkmalarýný hoþ bulmuyorum fakat kadýn çýkmakta ýsrar ederse süslenmeksizin günlük elbisesiyle çýkmasýna izin versin. Kadýn bu þekilde çýkmayý kabul etmezse kocasý engel olabilir.”

Âiþe (r.anha)’in þöyle dediði de rivâyet ediliyor: “Rasûlullah (s.a.v.) kadýnlarýn bugün ortaya çýkardýklarý giyim kuþam ve süslenme tarzlarýný görmüþ olsaydý, Ýsrail oðullarýnýn kadýnlarýnýn yasaklandýðý gibi onlara da mescide gitmeyi yasaklardý.”

Sûfyân es Sevrî’den de: “Bugün kadýnlarýn bayram namazlarýna çýkmalarýný hoþ görmediði de rivâyet edilmiþtir.”

Bölüm: 389

Ø Peygamberimiz (s.a.v.)’in bayram namazýna gelip giderken deðiþik yollar edinmesi

541- Ebû Hüreyre (r.a.)’den rivâyete göre, þöyle demiþtir: “Rasûlullah (s.a.v.) bayram günleri namazgaha bir yoldan giderse baþka bir yoldan gelirdi.” (Buhârî, Iydeyn: 24)

ž Tirmîzî: Bu konuda Abdullah b. Amr ve Ebû Rafi’den de hadis rivâyet edilmiþtir.

Tirmîzî: Ebû Hüreyre hadisi hasen garibtir.

Ebû Tumeyle ve Yunus b. Muhammed bu hadisi Fuley b. Ýsmail’den, Saîd b. el Hâris’den ve Câbir b. Abdillah’tan rivâyet etmiþlerdir.

Bazý ilim adamlarý bu hadise uyarak imâmýn namazgaha giderken bir yoldan gelirken bir yoldan gelip gitmesini müstehab görmüþlerdir. Þâfii’de bu görüþtedir.

Câbir’den gelen rivâyet bu hadisten daha sahih görünüyor.

Bölüm: 390

Ø ramazan bayramý namazýna çýkmadan birþeyler yemek

542- Abdullah b. Büreyde (r.a.)’in babasýndan rivâyete göre, þöyle demiþtir: “Peygamber (s.a.v.), Ramazan bayramý günü bir þey yemeden namaza çýkmaz, Kurban bayramýnda ise namaz kýlýncaya kadar bir þey yemezdi.” (Buhârî, Iydeyn: 4; Muvatta, Iydeyn: 3)

ž Tirmîzî: Bu konuda Ali ve Enes’den de hadis rivâyet edilmiþtir.

Tirmîzî: Büreyde b. Husayb el Eslemî hadisi garib hadistir.

Muhammed diyor ki: Sevap b. Utbe’nin bundan baþka bir hadis rivâyet ettiðini bilmiyoruz.

Bazý ilim adamlarý Ramazan bayramý namazýna çýkmadan bir miktar hurma yemeyi, Kurban bayramý namazýnda ise namazdan çýkýncaya kadar bir þey yememeyi müstehab görürler.

543- Enes b. Mâlik (r.a.)’den rivâyet edilmiþtir: “Rasûlullah (s.a.v.), Ramazan bayramýnda namazgaha çýkmadan önce bir kaç tane hurma yerdi.” (Buhârî, Iydeyn: 4; Muvatta, Iydeyn: 3)

ž Tirmîzî: Bu hadis hasen garib sahihtir.