16: av bölümleri

bölüm: 1

Ø köpeðin avladýðý avýn hangisi yenir? hangisi yenmez?

1464- Âizullah b. Abdullah (r.a.)’den rivâyete göre, Ebû Sa’lebe el Huþenî’den þöyle iþittim demiþtir: “Ey Allah’ýn Rasûlü! Bizler avcýlýk yapan kimseleriz (Bize tavsiyeniz nedir?) dedim. Buyurdular ki: “Köpeðini av üzerine saldýðýnda ve besmele çektiðinde, o köpeðin senin için yakaladýðýný ye.” Dedim ki: “O av ölse de ayný mýdýr? Buyurdular ki: “Evet ölse de aynýdýr.” Tekrar dedim ki: Biz atýcýlarýz ne yapmalýyýz? Buyurdular ki: Yayýn ve okunla avladýðýn avlarý ye. Yine ben dedim ki: Biz seyahat eden kimseleriz Hýristiyan, Yahudî ve Mecusî’lerin memleketlerine uðrarýz onlarýn kullandýklarý kaplardan baþka kap da bulamýyoruz, ne yapmalýyýz? Buyurdular ki: Baþka kap bulamaz iseniz onlarý su ile yýkayýn ve o kaplarda yiyip için.” (Buhârî, Zebaih: 10; Ebû Dâvûd, Sayd: 22)

ž Tirmizî: Bu konuda Adiyy b. Hatîm’den de hadis rivâyet edilmiþtir.

Tirmizî: bu hadis hasen sahihtir. Âizullah b. Abdullah; Ebû Ýdris es Havlanî’dir. Ebû Sa’lebe el Huþenî’nin ismi Cürsûm’dur. Cürsûm b. Nâþib’te denilir. Ýbn Kays’ta denilir.

1465- Adiyy b. Hatîm (r.a.)’den rivâyete göre, þöyle demiþtir: “Ey Allah’ýn Rasûlü dedim: Eðitilmiþ hayvanlarýmýzý av hayvanlarýnýn üzerine salmaktayýz bize ne tavsiye edersiniz? Buyurdular ki: “Senin için yakaladýðýný ye.” Tekrar, Ey Allah’ýn Rasûlü! Dedim. Yakaladýklarý av hayvaný ölsede mi? Baþka eðitilmemiþ bir köpek onlara katýlmamýþsa evet ölse de yiyebilirsiniz.” Tekrar sordum: Biz zýpkýn veya ok atarak ta hayvan avlarýz bu konudaki tavsiyeniz nedir? “Ok ve zýpkýnýn sivri ucu ile öldürdüðü hayvaný ye yaný ile çarparak öldürdüðü hayvaný yeme” buyurdular. (Buhârî, Zebaih: 3; Müslim, Sayd: 1)

ž Muhammed b. Yahya, Muhammed b. Yusuf vasýtasýyla Sûfyân’dan, Mansur’dan geçen hadisin bir benzerini rivâyet etmiþlerdir. Fazladan “Ok ve zýpkýndan da soruldu” denmektedir.

Tirmizî: Bu hadis hasen sahihtir.

 

bölüm: 2

Ø mecûsi kimsenin köpeði, avý yakalarsa o av yenir mi?

1466- Câbir b. Abdullah (r.a.)’den rivâyete göre, þöyle demiþtir: “Mecusî’lerin köpeklerinin avladýklarý av hayvanlarýný yemek yasaklandý.” (Ýbn Mâce: Sayd: 4)

ž Tirmizî: Bu hadis garib olup sadece bu þekliyle bilmekteyiz. Ýlim adamlarýnýn çoðunluðunun uygulamasý bu hadise göre olup Mecusî köpeðinin avladýðý av etinin yenmesine izin vermezler. Kâsým b. ebî Berze, Kâsým b. Nafi’ el Mekkî’dir.

 

bölüm: 3

Ø þahinin avladýðý av yenilir mi?

1467- Adiyy b. Hatîm (r.a.)’den rivâyete göre, þöyle demiþtir: Rasûlullah (s.a.v.)’e Þahin ve Doðan’ýn avladýðý hayvanýn durumundan sordum. Buyurdular ki: “Senin için yakaladýðý avý ye.” (Ebû Dâvûd, Sayd: 22)

ž Tirmizî: Bu hadisi sadece Mûcâlid’in, Þa’bi’den rivâyetiyle bilmekteyiz. Ýlim adamlarýnýn uygulamasý bu hadise göredir. Atmaca ve Þahin’in avladýðý hayvanlarýn yenmesinde bir sakýnca görmezler. Mûcâhid diyor ki: Doðan avcýlýkta kullanýlan bir kuþ çeþidi olup Allah’ýn “…eðittiðiniz av hayvanlarýna gelince onlarýn sizin için yakaladýðý her þeyi yeyin…” (5 Maide: 4) ayetinde bildirdiði yýrtýcý kuþ ve köpekler olarak tefsir edilmiþtir. bazý ilim adamlarý Doðan’ýn avladýðý hayvandan yese bile o avýn etinden yenebileceðine izin vermiþler ve þöyle demektedirler. Doðan kuþunun eðitilmesi demek: “Çaðrýldýðýnda gelmesi demektir. Bazý fýkýhçýlar Doðan’ýn yakaladýðý av hayvanýndan yemeyi hoþ karþýlamazlar. Fýkýhçýlarýn çoðunluðu ise: “Doðan yakaladýðý hayvanlardan yese bile onun etinden yeriz” derler.

 

bölüm: 4

Ø avýný vurduktan sonra kaybeden bulursa ne yapmalý?

1468- Adiyy b. Hatîm (r.a.)’den rivâyete göre, þöyle demiþtir: Ya Rasûlullah! Avýmý vuruyor ertesi gün okumu onun vücuduna saplanmýþ olarak buluyorum ne yapmalýyým? Dedim. Þöyle buyurdular: “O hayvaný senin ok’unun öldürdüðünü anlar yýrtýcý hayvan tarafýndan öldürülmüþ ve yaralanmýþ izi görmezsen ondan ye.” (Ebû Dâvûd, Sayd: 22; Ýbn Mâce, Sayd: 6)

ž Tirmizî: Bu hadis hasen sahihtir. Ýlim adamlarýnýn uygulamalarý bu hadise göredir. Þu’be bu hadisi Ebû Biþr ve Abdulmelik b. Meysere yoluyla, Saîd b. Cübeyr’den, Adiyy b. Hatîm’den, Ebû Sa’lebe el Huþenî’den benzeri rivâyet etmiþtir. Her iki hadiste sahihtir. Bu konuda Ebû Sa’lebe el Huþenî’den de hadis rivâyet edilmiþtir.

 

bölüm: 5

Ø vurduðu avý ölü olarak suda bulan kimse ne yapar?

1469- Adýy b. Hatîm (r.a.)’den rivâyete göre, þöyle demiþtir: Rasûlullah (s.a.v.)’e av hakkýnda sorduðumda þöyle buyurdu: “Okunu atarken besmele çek, hayvaný ölmüþ durumda bulursan bile ondan ye ancak suya düþmüþ bulursan ondan yeme çünkü bu durumda onu suyun mu yoksa okun mu öldürdüðünü bilemezsin.” (Ebû Dâvûd, Sayd: 22; Ýbn Mâce, Sayd: 6)

ž Tirmizî: Bu hadis hasen sahihtir.

 

bölüm: 6

Ø avdan köpek yerse ne yapýlmalýdýr?

1470- Adýy b. Hatým (r.a.)’den rivâyete göre, þöyle demiþtir: Rasûlullah (s.a.v.)’e alýþtýrýlmýþ köpeðin avladýðý hayvanýn durumunu sordum þöyle buyurdu: “Eðitilmiþ köpeðini saldýðýn zaman besmelede çekmiþ isen senin için yakalanan avý ye eðer eðitilmiþ köpek yakaladýðý hayvandan yerse ondan yeme çünkü o kendisi için yakalamýþtýr.” “Ya Rasûlullah! Köpeklerimize baþka köpeklerde karýþýrsa ne olur” dedim. Buyurdular ki: “Sen sadece kendi köpeðine besmele çektin baþkasýnýn üzerine besmele çekmedin.” Sûfyân diyor ki: O avý yemeyi ona hoþ görmedi.” (Ebû Dâvûd, Sayd: 22; Ýbn Mâce, Sayd: 6)

ž Tirmizî: Rasûlullah (s.a.v.)’in ashabýndan ve baþkalarýndan bazý ilim adamlarýnýn uygulamasý bu hadise göredir. Yani avlandýktan veya boðazlandýktan sonra suya düþen hayvanýn yenmeyeceði görüþündedirler. Bazý ilim adamlarý boðazlanmýþ hayvan hakkýnda þöyle derler: Boðazý kesildikten sonra suya düþen hayvan suda ölürse onun etinden yenir. Abdullah b. Mübarek bu görüþtedir. Çoðu ilim adamlarý köpek yakaladýðý hayvandan yerse o hayvan yenmez diyorlar Sûfyân, Abdullah b. Mübarek, Þâfii, Ahmed ve Ýshâk bu görüþtedirler.

Rasûlullah (s.a.v.)’in ashabýndan ve baþkalarýndan bazý ilim adamlarý ise köpek yakaladýðý hayvandan yese bile onun etinden yenebileceðine izin vermiþlerdir.

bölüm: 7

Ø ok veya zýpkýnla avlanan hayvanýn durumu

1471- Adiyy b. Hatîm (r.a.)’den rivâyete göre, þöyle demiþtir: Rasûlullah (s.a.v.)’e zýpkýn ve okla avlanan hayvanýn durumunu sordum þöyle buyurdu: “Zýpkýn ve okun sivri ucuyla avladýðýný ye ok veya zýpkýnýn yan tarafý ile öldürdüðü hayvana gelince o “Vakîzdýr” yani darbe ile öldürülmüþ demektir, ondan yeme!” (Buhârî, Zebaih: 3; Müslim, Sayd: 1)

ž Ýbn ebî Ömer, Sûfyân vasýtasýyla Zekeriyya’dan, Þa’bî’den, Adiyy b. Hatîm’den bu hadisin bir benzerini bize rivâyet etmiþtir.

Tirmizî: Bu hadis sahih olup ilim adamlarýnýn uygulamasý bu hadise göredir.