INSAN SÛRESI

Kur'an-i Kerîm'in yetmisaltinci suresi. Otuzbir ayet; ikiyüzkirk kelime ve binelliüç harftir. Fasilasi sadece "elif" harfidir. Surenin mekkî veya medenî olusunda ihtilâf vardir. Islenen konu açisindan daha çok mekkî sûrelere benzemektedir. "Insan" isminin yaninda "Dehr", "Ebrâr", "Emsâc", "Hel Etâ" gibi isimleri de vardir.

Kiyamet ile ilgili durumlari ve özellikle salih kimselerin ahirette kavusacaklari nimetleri anlatmayi hedef edinen süre, insanin dünya hayatina gelisini ve oradaki gelisimini özet olarak dile getirmek sûretiyle giris yapar: "Insan, anilmaya deger bir sey olacak kadar uzun bir zaman geçmedi mi? Biz insani katisik bir nutfeden yarattik. Imtihan etmek için onu isiten ve gören kildik. Biz ona yolu gösterdik. Isteyen sükreder, isteyen de küfreder" (1-3).

"Biz kâfirler için zincirler, demir halkalar ve körüklenmis bir ates hazirladik" eyetiyle kâfirlerin âkibetine isaret edildikten sonra iyilerin âkibeti anlatilir:

"Sabrettiklerinden dolayi onlari Cennet ve ipekle mükafatlandirmistir! Orada koltuklara dayanirlar. Ne (yakici) günes görürler orada, ne de dondurucu soguk. Cennetin gölgeleri üzerlerine yaklasmis, devsirmeleri (meyvalari) da asagi egildikçe egilmistir, Yanlarinda gümüsten kaplar, billur kupalar dolastirilir. Gümüsten kadehler ki onlari türlü ölçü ve biçimlere koymuslardir..."(12-22).

Bu iyiliklere kavusmalarina sebep olarak da adaklarini yerine getirmeleri, kiyamet gününün hesabini yaparak ona göre hazirlik yapmalari, yetim ve yoksula sirf Allah rizasi için infakta bulunmalari gösterilmektedir.

Sure, Kur'an'in düsünen kimseler için bir ögüt oldugu her seyin Allah'in elinde oldugunu hatirlatan su ayetlerle son bulur: "Bu (Kur'an) bir ögüttür. Dileyen rabbine varan bir yol tutar. Allah dilemedikçe siz bir sey dileyemezsiniz. Süphesiz, Allah bilendir, hikmet sahibidir. Diledigini rahmetine sokar. Zalimlere de aci bir azap vardir" (29-31).

M. Sait SIMSEK

Kaynak: Sâmil Islam ansiklopedisi