AHZÂB SURESI

Kur'an-Kerîm'in otuzüçüncü suresi. Medine'de nazil olmus, yetmisüç ayet, binyüz seksen kelime ve besbinyediyüzdoksanalti harften ibarettir. Fasilasi elif ve lâm'dir. Sure, adini yirminci ayette gecen "Ahzab" kelimesinden almistir. Medine Islam devletini yok etmek için bir araya gelen ve Müslümanlara karsi tek bir cephe olusturan müsrik kabilelerinden mütesekkil kâfir topluluguna "Ahzab" denmistir.

Surede ele alinan konular zaman itibariyle birbirini izleyen bir dönemde meydana geldigi için burada söz konusu edilmistir. Surede Hendek veya diger adiyla Ahzab gazvesinin çesitli durumlarini anlatmak ve Resulullah'a bazi açiklamalarda bulunmak üzere gelen ayetler yer almaktadir. Surenin, münafiklarin bazi tavirlarini açiga vurmak, Zeyd b. Harise'nin, hanimi Zeyneb binti Cahs ile olan münasebetlerinden söz etmek, Müslüman kadinlarin ahireti tercih etmeleri gerektiginden ve takvalarindan bahsetmek üzere nazil oldugu kaydedilmektedir.

Bu surede Bedir gazvesinden sonra ve Hudeybiye barisindan önce Medine toplum yapisinda meydana gelen bazi gelismeler, Islâm devletinin o günkü yapisi, bu zaman Içinde müslümanlarin yasadigi yüklü hâdiseler, gelismekte olan Islâm toplumu ve devletinin hüküm ve yasalari ele alinmistir. Ayrica toplumsal olaylar ve Islam'in temel yasalari ile, Allah'a iman ve onun yüce kudretine teslimiyetin daima iç içe ve irtibatli hususlar oldugu anlatilmistir.

"Ey Peygamber! Allah'tan sakin, kâfirlere ve münâfiklara uyma, Allah alim'dir, Hakîm'dir. Sana Rabbinden vahy olunana uy; Allah bütün yaptiklarinizdan haberdârdir. Allah'a tevekkül et. Allah vekil olarak sana yeter. " (1) ayetleriyle baslayan sure, daha sonra adini aldigi Ahzab olayindan söz ederek kâfirlere karsi savasa hazirlanan Islâm toplumunun durumunu ve takinmasi gereken tavri anlatir. "(Ey Peygamber) De ki: Eger ölümden veya öldürülmekten kaçiyorsaniz bilin ki kaçmak size fayda vermeyecektir. Kaçsaniz bile az veya kisa bir zamandan fazla (dünyada) yasatilmazsiniz. De ki: "Allah size bir kötülük dilerse veya rahmet Isterse, sizi ona karsi kim savunabilir. Allah'tan baska dost ve yardimci da bulamazsiniz..." (17)

Allah bir hüküm koydugu zaman cahilî anlayistan dolayi bu hükme karsi koymanin ne demek oldugu da su ayetle açiklaniyor:

"Allah ve Resulü bir konuda hüküm verdigi zaman mümin erkek ve mümin kadina artik bu hususta baska bir seçenegi tercih haklari yoktur." (36)

Sonra da insanoglunun dünyadaki fonksiyonu ve yüklendigi sorumluluk dile getirilip derin ve müthis bir hakîkât gözler önüne serilmektedir:

"Dogrusu biz emaneti göklere, yere ve daglara (yüklenmeleri için) teklifte bulunduk. Onlar bunu yüklenmekten çekinip, korkuyla titremislerdi. Süphesiz insan pek zalim ve cahildir." (72)

Surede yer alan bu genel hüküm ve ana çizgilerin disinda ayrica su konulara yer verilmistir:

1- Islâm düsmanlarinin Islâm devleti aleyhinde nasil çalistiklarini ve sonunda Allah'in bu kâfir ve münafiklari nasil perisan ettigi; ( 13-15)

2- Islâm kardesliginin derin anlamlar tasidigi ve müminlerin birbirlerine karsi manevî

sorumluluklari bulundugu (23 vd.)

3- Peygamber (s.a.s.)'in hanimlarinin bütün müminlerin anneleri olup, onlara karsi iyi davranislarda bulunulmasini, Müminlerin annelerinin üstün özelliklere sahip olduklari; (6 ve 25)

4- Islâm'da evlât edinilemeyecegi, ve bunun öz evlâtligin hükümleriyle ayni hükümlere sahip olmadigi; (40)

5- Peygamber'in evine kimlerin girip çikabilecegi, kimin kiminle görüsmesinin dinî

acidan sakinca tasimadigi; (53)

6- Müslüman kadinlarin nasil örtünmesi gerektigi, örtünmenin farz oldugu; (59)

7- Allah'in ve meleklerin Peygamber'e salât ve selâm getirdikleri ve müminlerin de buna katilmalari gerektigi; (46)

8- Kalblerinde nifak tasiyanlarin nasil cezalandirilacaklari ve ahiretteki azaplari; (*64-66)

9- Kiyametin vaktini Allah'tan baska kimsenin bilemeyecegi; (63)

10- Görevlerini tam olarak yerine getiren müminlerin alacagi mükâfâtlari; (70-71)

11- Insanoglunun yüklendigi sorumlulugun anlami; (72)

12- Kâfir ve münafiklarin ugrayacagi agir cezalar...(73)

Ahmed AGIRAKÇA