AVĀRIZ (VAZİFELERİ YAPMAYA ENGEL ŞEYLER)

İlletler, bozukluklar, kazalar ve sakatlıklar gibi anlamlara gelen "arıza" kelimesinin ēoğulu.

Fıkıh'da insana ārız olup vazifesini yapmaya engel olan şeylere avārız denir. Meselā hastalık, yolculuk, gebelik, emziklilik, şiddetli aēlık ve susuzluk ve yaşlılık gibi özürler insanın orucu yemesini mubah kılan avārızdandır.

Usūl-i Fıkıh'da insana ārız olup edā ehliyetini ortadan kaldıran veya noksanlaştıran ya da hükümlerini değiştiren durumlara avārız denir. İki kısma ayrılır:

a-Semavī avārız: Delilik, bunama ve unutma gibi meydana gelmesinde şahsın bir rolü olmayanlar.

b-Kesbī avārız: Sarhoşluk, sefāhet ve yolculuk gibi meydana gelmesinde şahsın iradesinin tesiri olanlar. (Abdulvehhāb Hallaf, İlmu Usūli'l-Fıkh, Kuveyt 1978, 138).